Ondanks dat we veel enthousiaste mensen hebben ontmoet en leren kennen hebben we gemerkt dat het erg lastig is om veel mensen te betrekken bij projecten en initiatieven. De energietransitie houdt veel mensen bezig, maar de praktijk is weerbarstig. Wij trekken ons voorlopig terug en gaan nadenken over onze positie en onze rol.

Ons gedachtegoed is niet weg. Wij geloven nog stevig in kracht van de beweging van onderop. We zijn heel trots op de projecten die we samen met inwoners hebben gerealiseerd of die nu in de steigers staan. Ook zijn we blij dat we hebben kunnen bijdragen aan het feit dat 16 gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen nu voor 100% gebruik maken van duurzame, lokaal opgewekte energie.

Omdat we pauzeren is de agenda van Burgers Geven Energie de komende tijd leeg is en zal er geen nieuwsbrief verschijnen. Je kunt nog wel onze uitleg Energiecoöperatie oprichten in 5 stappen downloaden of ons gratis handboek collectieve energie uit 2021 aanvragen. Onze website blijft in de lucht. We zien ook nog steeds de e-mail, dus een bericht sturen kan nog steeds.

Het bericht Pauze voor Burgers Geven Energie verscheen eerst op Burgers geven energie.

Vijf jaar lang volgden filmmakers Sabine Eijkholt en Anne van Riel de ontwikkelaar op zijn missie en portretteren ze het boerenstel Kees en Anja van Oosterhout op wiens grond er een zonnepark gebouwd moet worden.

De energievrijstaat is een meeslepende documentaire over de harde realiteit van de energietransitie in ons land die zorgwekkend traag verloopt.

De inwoners van het Brabantse dorp staan achter het plan, de gemeente en alle omwonenden, maar toch komt het complete project op losse schroeven te staan. Hoe is het mogelijk dat een duurzaam energieproject, waar alle belanghebbenden voor zijn, toch geen doorgang kan vinden? Heeft de energietransitie in Nederland dan wel een kans van slagen?

Het verhaal van het dorp Terheijden staat (helaas) niet op zichzelf. De energietransitie ligt op het bord van (kleine) gemeenten voor wie het proces vaak veel te complex is. De Energievrijstaat biedt een onthullende blik op de dynamiek die schuilgaat achter de gemeentepolitiek op het vlak van energietransitie, waar de waan van de dag prevaleert boven het belang van onze klimaatdoelen.

In januari 2023 ging de film voor genodigden in première, de gemoederen liepen in de zaal hoog op. Mensen waren boos, teleurgesteld en gefrustreerd na het zien van de film. ‘Ik ben woest dat dit kan in Nederland’, was een van de reacties. Gelukkig schemeren er ook tekenen van hoop door in de documentaire, je ziet van dichtbij mensen die onvermoeibaar blijven strijden voor het grotere belang en ook doelen weten te behalen.

“De film laat zien hoe belangrijk het is dat projecten vanuit de gemeenschap worden opgestart, maar het laat helaas ook zien dat de regelgeving uit het fossiele tijdperk roet in het eten gooit.”Sanne de Boer, auteur van ‘Energietransitie uitgelegd’

“De documentaire laat zien wat de harde realiteit is, we krijgen de pap waar we met zijn allen in terecht gekomen zijn op een pijnlijke manier voorgeschoteld. Het zien van de documentaire sterkt mij in mijn overtuiging dat we alleen vanuit vertrouwen in elkaar, nieuwe systemen van eigendom en zeggenschap over grond, arbeid en kapitaal kunnen bouwen.”Damaris Matthijsen, oprichtster van Economy Transformers

De documentaire is gratis online te bekijken op www.energievrijstaat.nl

Voor vragen of beeldmateriaal mail naar info@moietyfilm.com.

Bron: Moiety Film

Het bericht Bekijk documentaire ‘De Energievrijstaat’ verscheen eerst op Burgers geven energie.

In lokale handen

Voor de realisatie van het zonnepark werkt Energiecoöperatie Heumen nauw samen met ontwikkelaars GroenLeven en Enovos. De coöperatie is beoogd eigenaar van het zonnepark voor minimaal 50%. Zo komt het project voor een groot deel in lokale handen. Om zoveel mogelijk Heumenaren bij de plannen te betrekken wordt de coöperatie bijgestaan door het Nijmeegse Wiek-II, dat eerder al samen met Energiecoöperatie WPN Windpark Nijmegen-Betuwe en Zonnepark de Grift ontwikkelde. 

Aandacht voor natuur

Het zonnepark bestaat uit 18,5 hectare zonnepanelen en ruim 16 hectare natuurcompensatie. Het komt te liggen tussen het Maas-Waalkanaal en de A73, achter de Maïsdoolhof-Speelboerderij in Malden. Het park zal stroom opwekken voor ongeveer 9000 huishoudens. In het projectplan is onder meer veel aandacht voor het behoud en versterken van de natuur rondom het zonnepark. Zo wordt rekening gehouden met het verbeteren van de biodiversiteit en extra natuurontwikkeling, met name ter bevordering van het leefgebied van dassen.

Vergunningsprocedure

Om de vergunningsprocedure sneller te laten verlopen nam gemeente Heumen eind 2021 al een coördinatiebesluit. Dit houdt in dat de gemeente de aanvraag voor de bestemmingsplanwijziging en de omgevingsvergunning gelijktijdig voorbereidt en de inspraakmogelijkheden samenvallen. Naar verwachting zal de gemeenteraad dit najaar een besluit nemen over de aanvragen. Als de gemeente instemt en een vergunning verleent is daartegen nog beroep mogelijk. De initiatiefnemers hopen vanaf 2024 in gemeente Heumen groene energie op te wekken.

Over Energiecoöperatie Heumen

Energiecoöperatie Heumen zet zich in voor het opwekken van lokale duurzame energie in eigen hand. Inwoners van gemeente Heumen kunnen meedenken en meedoen door lid te worden van de coöperatie. Het is de bedoeling dat leden in een later stadium in het project kunnen mee-investeren en zeggenschap krijgen over lokale energieproductie. De coöperatie heeft inmiddels ruim 100 leden uit de verschillende dorpen binnen de gemeente. Voor meer informatie over het project, lid worden of aanmelden voor de nieuwsbrief kijk op www.energiecooperatieheumen.nl.

Over GroenLeven

GroenLeven is marktleider in grootschalige zonne-energie in Nederland. Samen met overheden, netbeheerders, bedrijven, het onderwijs en innovatieve ondernemers creëert GroenLeven zonne-energiebronnen op daken, kassen, parkeerplaatsen, vuilstorten, industrieterreinen en water. ‘Dubbelfunctie’ noemt zij dat. Zo geven deze plekken duurzame energie terug aan de wereld. Zo werkt GroenLeven gepassioneerd aan haar missie: de wereld voorzien van schone energie.

Het bericht Vergunningsprocedure Zonnepark Teersche Sluispolder van start verscheen eerst op Burgers geven energie.

Uitspraak Raad van State

De Raad van State stelde in haar uitspraak dat de normen (geluid, slagschaduw, veiligheid) voor windmolens opnieuw moeten worden bekeken. Sinds de uitspraak ligt de voorbereiding van windenergie in ons land op veel plekken stil. Het wachten is op een nieuwe milieubeoordeling door de Rijksoverheid. Zolang deze er niet is, zijn lokale gemeenten vrij om zelf milieunormen vast te stellen.

Vaststellen milieunormen

Wind in Wijchen brengt de milieunormen de komende weken in kaart. Zij leggen dit voorjaar aan gemeente Wijchen voor wat er uit dit onderzoek komt. En zij vragen dan om de normen vast te stellen. De gemeente neemt vervolgens een besluit op basis van de rapportage en een second opinion van een extern adviesbureau. Als de gemeente positief besluit en nieuwe normen vaststelt, vraagt Wind in Wijchen de vergunning aan voor het bouwen van drie windmolens. Gemeente Wijchen ziet het onderzoek met belangstelling tegemoet. “Fijn dat er weer stappen gezet worden. Zo komen we steeds dichter bij een gasloos energielandschap. Dat is niet alleen goed voor het milieu, maar is nu ook erg actueel door de oorlog in Oekraïne!”, aldus wethouder Titus Burgers.

Energielandschap Bijsterhuizen

Wind in Wijchen werkt sinds 2014 aan de drie windmolens bij Bijsterhuizen. De initiatiefnemers zien daarnaast kansen voor zonne-energie op het industrieterrein. De initiatiefnemers willen dit nieuwe energielandschap vormgeven samen met de gemeente, inwoners en bedrijven in Wijchen. Zij onderzoeken ook de mogelijkheid om de opgewekte stoom straks rechtstreeks lokaal te leveren. 

Het bericht Plan lokaal windpark Bijsterhuizen kan verder verscheen eerst op Burgers geven energie.

Uitdaging

“Vijf jaar geleden namen zestien gemeenten uit de regio Arnhem-Nijmegen de stap om niet meer afzonderlijk, maar samen duurzaam elektriciteit in te kopen”, vertelt Joa Maouche over de beginperiode. Hij is wethouder van de gemeente Renkum en binnen de Groene Metropoolregio bezig met de overgang naar duurzame energie. De gemeenten daagden de aanbieders via een Europese aanbesteding uit, om 100 procent van de stroom uit nieuwe duurzame bronnen in de regio te leveren. Dit was de eerste aanbesteding in Nederland waarin dit zo expliciet werd vastgelegd. Niet eerder is door gemeenten de inkoop van elektriciteit gekoppeld aan duurzaam opgewekte stroom in de regio. 

Ambitie

Het aanbod van Greenchoice (voorheen De Groene Stroomfabriek) en Wiek-II kwam als beste uit de bus. Bij de start van de samenwerking werd 20% van de stroom lokaal geproduceerd. Dit kwam van wind- en zonneparken, met lokale energie-initiatieven, van Wiek-II. De overige 80% van de stroom bestond uit groene stroom van Greenchoice, van Nederlandse bodem. De ambitie van de gemeenten in de Groene Metropoolregio ging verder: namelijk om alle stroom die de gemeenten verbruiken binnen vijf jaar uit 100 procent lokale duurzame bronnen te laten komen met nieuwe lokale projecten. De gemeenten verbruiken zo’n 80 GWh per jaar, voor onder andere de gemeentehuizen, wijkcentra, sport­accommodaties, verkeerslichten en lantarenpalen.

Lokale groen stroom

Samen met onder meer Wiek-II zijn verschillende wind- en zonneparken en zonnedaken gerealiseerd om de gemeenten in de Groene Metropoolregio van lokale groene stroom te voorzien. Onder andere via Windpark en Zonnepark Koningspleij, Solarpark Lingewal, Windpark Nijmegen-Betuwe, Drijvend zonnepark Lingewaard en zonnedaken in Berg en Dal. Greenchoice koopt deze lokale groene stroom in en is uiteindelijke de stroomleverancier van de gemeenten. De projecten die lokale energie leveren zijn meestal in eigendom van lokale energie-coöperaties. Een deel van de opbrengst komt via een Omgevingsfonds ten goede aan de omgeving van de projecten. Ook het onderhoud van de wind- en zonneparken is zoveel mogelijk lokaal uitbesteed. Op deze manier profiteren inwoners en lokale partijen zoveel mogelijk. Nu de doelstelling is gehaald, hebben de gemeenten de samenwerking met Greenchoice verlengd met nog eens vijftien jaar.

Het bericht Gemeenten in Groene Metropoolregio kopen 100 procent lokaal opgewekte groene stroom in verscheen eerst op Burgers geven energie.

De bouwplaats is opgeruimd, en de installatie is klaar om opgestart te worden. In bijzijn van opdrachtgever en directeur van het zonnepark Pim de Ridder van Wiek-II en Danny Merkx van Encon, hebben de projectleiders Jeroen van Heijningen, David van Duijnhoven en Marcel Budding van hoofdaannemer 100% Zonnig een rondje gelopen over het park om te kijken of alle onderdelen goed zijn opgeleverd.

Het is nu tijd voor een volgende fase: testen. Een spannende fase omdat dan duidelijk wordt of de unieke cablepooling tussen wind en zon goed zijn werk doet. Ondertussen zal Gidding Buiten-Zorg nog de struweelhagen aanleggen en het kruidenrijke grasmengsel inzaaien. In het voorjaar is het zonnepark dan helemaal afgerond. Vervolgens volgt de officiële oplevering en energielevering aan het net. Daarna is het eindelijk tijd voor een zonnig feestje!

In handen van burgers

Het zonnepark ligt aan de voeten van de vier molens van windpark Nijmegen-Betuwe. Zonnepark de Grift heeft in totaal 11.000 zonnepanelen. Genoeg om 1.475 huishoudens per jaar van duurzame energie te voorzien. Het zonnepark, net als het windpark, is in eigendom van burgers. Inwoners van Nijmegen en omgeving profiteren mee doordat zij hebben geïnvesteerd in de Nijmeegse Zonaandelen van Energiecoöperatie WPN. 

Header foto: Christine Wevers

Het bericht Voltooiing bouw Zonnepark de Grift verscheen eerst op Burgers geven energie.

Initiatief van inwoners

Het zonneveld van vijf hectare en zo’n 9000 panelen komt te liggen aan de Wolfhoeksestraat, op ongeveer een halve kilometer afstand van Windpark Nijmegen-Betuwe. Via de coöperatie wordt geregeld dat het zonnepark blijvend in handen komt van inwoners van Reeth. Omwonenden uit een groter gebied rondom Reeth die mee willen praten over de plannen of straks mee willen investeren kunnen deelnemen. Als naast de vergunning straks ook de vereiste SDE+ subsidie binnen is kan de coöperatie aan de slag met het uitwerken van de voorwaarden voor deelname.

Ruimte voor samenwerking

Voor de realisatie van het zonnepark werkt de coöperatie samen met projectvoorbereider Wiek-II, die ook Windpark Nijmegen-Betuwe ontwikkelde. Zonnepark het Reethse Veld is een mooi voorbeeld van hoe partijen die eerst tegenover elkaar stonden nu met elkaar werken aan verduurzaming. Het buurtschap Reeth voerde indertijd strijd tegen de komst van Windpark Nijmegen-Betuwe. Na de compensatie van Reeth voor de gevolgen van het windpark is er ruimte om samen te werken. Het Reethse zonnepark gaat onderdeel uitmaken van Energielandschap De Grift, de innovatieve energievoorziening rondom de windmolens waaraan Wiek-II werkt.

Lees meer over Zonnepark het Reethse Veld

Het bericht Vergunning voor bouw Zonnepark het Reethse Veld verscheen eerst op Burgers geven energie.

Versterking natuur

Het drijvend zonnepark komt te liggen op de Eltenseplas bij Lobith. Het gaat bestaan uit vier eilanden met een doorsnede van 155 meter. Het ontwerp is gemaakt in overleg met de gemeente, ecologen, Natuurpark Carvium Novum en omwonenden. Daarbij is er veel aandacht voor de versterking van de natuur in en rond de plas. Zo komt er aan de oostelijke oever een nieuw, aaneengesloten rietmoeras van dertien hectare.

Inwoners kunnen participeren

De initiatiefnemers vinden het belangrijk dat inwoners kunnen meeprofiteren van de opbrengsten van het zonnepark. Dit kan bijvoorbeeld door met een coöperatie deel te nemen aan de exploitatie of door obligaties te kopen. Om de participatie vorm te geven heeft Wiek-II inmiddels een aantal bijeenkomsten met inwoners georganiseerd. Daarbij bleek dat financiële betrokkenheid leeft bij mensen in de omgeving. Er zijn verschillende ideeën geopperd, waaronder bijvoorbeeld ook het lokaal leveren van stroom.

Vergunning nog herroepelijk

De omgevingsvergunning die gemeente Zevenaar nu verleent is weliswaar definitief, maar nog wel herroepelijk. Dat betekent dat er bij de rechtbank nog beroep tegen deze beslissing kan worden ingesteld. Er is zeker een kans dat dit gebeurt, omdat er deze zomer meerdere zienswijzen zijn binnengekomen bij de gemeente. De indieners van de zienswijzen kunnen besluiten in beroep te gaan.

Vervolgstappen

In de tussentijd gaan de initiatiefnemers verder met het uitwerken van de plannen. De volgende stap is de aanvraag van de SDE+ subsidie, die noodzakelijk is om het project rendabel te maken. Ook wordt de aanbesteding van de bouw voorbereid.

Meer over Zonnepark Carvium Novum

Het bericht Omgevingsvergunning voor zonnepark Carvium Novum bij Lobith verscheen eerst op Burgers geven energie.

A-kwaliteit

De 11.648 panelen voor Zonnepark de Grift zijn met 18 zeecontainers vanuit China naar ons land verscheept en staan nu klaar in een Nederlandse opslag. De panelen komen straks gedoseerd naar de Grift om ze vervolgens rij voor rij te monteren. Jeroen is te spreken over de kwaliteit van de lading: ‘Van elke zeecontainer hebben we een representatief aantal panelen laten testen. We weten dat Longi Solar, één van de grootste fabrikanten, zeer goede panelen maakt, maar we weten ook dat er soms kwaliteitsverschillen zijn. Uit de test bleken de zonnepanelen bestemd voor Zonnepark de Grift van A-kwaliteit zijn. Daar zijn we heel blij mee.’ Mooie vooruitzichten dus voor ons zonnepark!

Testklaar

Als over een paar maanden de panelen op hun plek liggen en de kabels zijn gelegd is het zonnepark testklaar. Jeroen verwacht dat het tegen het einde van dit jaar zover is. De oplevering kan dan, als alles volgens plan verloopt, plaatsvinden in het eerste kwartaal van 2022.

Lokale bedrijven

Om de plaatselijke economie te stimuleren zijn voor de bouw van Zonnepark de Grift lokale bedrijven aangetrokken. Het Wijchense installatiebedrijf 100% Zonnig is hoofdaannemer en levert en plaatst de panelen. Het aansluiten van de stroomkabels gebeurt door het Nijmeegse bedrijf Batenburg Installatietechniek. Van Wijk grondverzet verzorgt het graafwerk. Ook de regionale dagbesteding Buiten-Zorg is aan de slag gegaan bij het zonnepark. Medewerkers hebben onlangs hoog gegroeid gras met bosmaaiers weggehaald. ‘We bekijken nu de mogelijkheden om hen ook in te zetten voor de aanleg van de struweelhagen die rond de panelen komen’, aldus Jeroen.

Het bericht Bouw Zonnepark de Grift op stoom verscheen eerst op Burgers geven energie.

Ontwerp dit voorjaar aangepast

Dit voorjaar werd het ontwerp voor het zonnepark aangepast. In het nieuwe plan gaat het niet meer om vijf, maar om vier eilanden met een doorsnede van 155 meter. Ook blijft het oorspronkelijke plan voor een groot, aaneengesloten rietmoeras aan de oever van de plas intact. De aanpassingen zijn de uitkomst van overleg met de gemeente, ecologen en omwonenden.

Omgevingsvergunning aangevraagd

Eind maart is de omgevingsvergunning voor het project aangevraagd bij de gemeente Zevenaar. De gemeente is op dit moment nog bezig met de behandeling van de aanvraag. Wij verwachten dat er binnenkort een positief besluit volgt en dat de voorlopige vergunning ter inzage zal komen. Nu is het nog even afwachten dus, als het zover is hoor je dat van ons.

Financiële participatie

De initiatiefnemers vinden het belangrijk dat de plaatselijke bevolking straks financieel kan meeprofiteren van de opbrengsten van het zonnepark, bijvoorbeeld door met een coöperatie deel te nemen aan de exploitatie of obligaties te kopen. Eind maart organiseerden we de eerste bijeenkomst over financiële participatie. Daarbij bleek dat financiële betrokkenheid leeft bij mensen in de omgeving. Er zijn verschillende ideeën geopperd om participatie vorm te geven, waaronder bijvoorbeeld ook het lokaal leveren van stroom.

Wil jij op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rondom participatie in het zonnepark? Meld je dan aan via info@burgersgevenenergie.nl. Er is een online bijeenkomst gepland op dinsdag 14 september 2021 om 19:30 uur.

Het bericht Update Zonnepark Carvium Novum verscheen eerst op Burgers geven energie.