In Gemeente Nijmegen werkt een aantal regionale partijen samen aan een nieuw, innovatief energielandschap. De basis van het energielandschap wordt gevormd door Windpark Nijmegen-Betuwe en Zonnepark de Grift, beide projecten van burgercoöperatie WindpowerNijmegen.
In het landschap komen wind, zon en opslag van energie samen. Zo kunnen we meer duurzame energie opwekken en het aanbod van stroom aan het elektriciteitsnet beter sturen. Opslag van energie staat in Nederland nu nog in de kinderschoenen. Falco Pieters, namens Wiek-II betrokken bij Energielandschap de Grift, speurt naar baanbrekende kansen.
Combinatie van zon- en windenergie
‘In Nijmegen zijn we echt met iets bijzonders bezig’, vertelt Falco. ‘In het nieuwe energielandschap passen we cable-pooling toe, dat is een absolute primeur voor onze regio.’ Met deze techniek gaat de energie uit het windpark en het zonnepark via één kabel naar het elektriciteitsnet. ‘We gebruiken de kabel die er al ligt voor het windpark zo optimaal en is er geen nieuwe aansluiting naar het netwerk van Liander nodig. Voor momenten dat het gelijktijdig hard waait en flink zonnig is zetten we slimme meettechniek in om te voorkomen dat de kabel wordt overbelast.’ De aansluiting van het windpark is maximaal 10MvA.
Opslag van duurzame energie
Opslag van energie is een noodzakelijke stap om verder te komen: ‘Opslag is om meerdere reden belangrijk. Je kunt alle energie die je opwekt in je opslag kwijt, er gaat niets verloren. En je hebt een voorraad elektriciteit paraat als er weinig wind en zon is. Zo heb je de hoeveelheid stroom die je kunt aanbieden aan het stroomnet beter in de hand. Je positie op de energiemarkt verbetert, want je kunt degelijke afspraken maken over wat je gaat leveren. Zo wordt de positie van duurzame energie een stuk sterker.’
Opslag van duurzame energie staat nog in de kinderschoenen
Pionieren
In ons land zijn nog weinig voorbeelden van opslag van duurzaam opgewekte energie. ‘Het is dan ook pionieren wat we op dit moment doen. Alleen in de haven van Rotterdam is er nu een werkend systeem. Dit gaat om opslag van energie van windmolens op zee in grote batterijen. Een voorbeeld van opslag in een systeem waar wind en zon samenkomen, zoals bij Energielandschap de Grift, is er nog niet. Wel is er een aantal opties die zich in de pilotfase bevinden. Dit gaat van batterijen die bijvoorbeeld supersnel opladen, maar ook snel degraderen tot duurzamere opties, die minder snel opladen, maar ook minder snel degraderen.’
‘Met de huidige stand van zaken in opslag verricht je trouwens nog geen wonderen. Met een batterij waarmee je 1 MWh elektriciteit kan opslaan kun je ongeveer twaalf minuten lang stroom leveren. Maar dit kan precies genoeg zijn om de levering toch stabieler te maken. Daarbij is de verwachting dat de technische ontwikkeling snel zal gaan.’
Programma van wensen
‘Door te sparren met mensen die al met de ontwikkeling van opslag bezig zijn proberen we in kaart te brengen wat wenselijk en haalbaar is voor Energielandschap de Grift. Het gaat om vragen als: Wat moet ons opslagsysteem kunnen en wat betekent dit voor de businesscase? Wat kost opslag en wat levert het op? We leggen dit de komende tijd met elkaar vast in een programma van wensen.
Risico
‘We bevinden ons nu nog op onontgonnen gebied, maar de innovaties in Energielandschap de Grift kunnen straks een voorbeeld zijn voor andere projecten in de regio en daarbuiten. Je hebt mensen nodig die vooruitlopen en vernieuwing aandurven. De vraag is of we bereid zijn een zeker risico te nemen om vooruit te komen. Eigenlijk hebben we weinig keus, want innovatie is hard nodig als we onze klimaatdoelen willen halen. Ik ben er dan ook 100% van overtuigd dat het van de grond komt.’
Deze zomer ontvingen de samenwerkende partijen een innovatiebijdrage van de Rijksoverheid om Energielandschap de Grift verder te ontwikkelen.