Hoe staat de gemeente Duiven in duurzaamheid?
De gemeente Duiven is een bijzondere gemeente, want we wekken hier per inwoner de meeste duurzame energie op van heel Gelderland. In de verkiezingen was duurzaamheid voor alle partijen een belangrijk thema en het is dan ook als speerpunt opgenomen in het coalitieakkoord. Bewustwording van de samenleving is een belangrijke eerste stap. We gaan aan de slag met de energietransitie, grondstoffentransitie en klimaatadaptatie. In het najaar komen we met een routekaart energieneutraal. Hierin staat hoe groot de opgave is en in welke tempo we energieneutraal gaan worden. In de vorige periode zijn we al met een aantal dingen bezig geweest. Zo hebben we een industrieterrein benoemd tot gebied waar circulariteit heel belangrijk is: InnoFase. Daar geven we nu verder vorm aan. Het is de bedoeling dat bedrijven die zich daar vestigen een rol spelen in het concept van industriële symbiose. Onlangs heeft 4PET hier de deuren geopend, een bedrijf dat ruim een miljard PET-flessen per jaar recyclet. Dat doen ze met warmte en elektra van afval-/energiecentrale AVR en groen gas van de rioolwaterzuivering van Waterschap Rijn en IJssel.
Duurzame energie dus. Ook windenergie?
De vier windmolens die onze gemeente rijk is, grenzen ook aan dit bedrijventerrein. In de nabije toekomst gaan we onderzoeken hoe we het energielandschap rondom InnoFase verder kunnen intensiveren. We hebben een heel aantal initiatieven van onderaf. Denk aan Groene Alliantie de Liemers, een samenwerking van onder meer ondernemersvereniging Lindus. Daarin zitten ondernemers die actief zijn of kunnen zijn op de industrieterreinen in de Liemers. Het is een hele grote vereniging. De ondernemers werken samen om de ruim dertig bedrijventerreinen in de Liemers te verduurzamen. Het gaat om zo’n achtduizend bedrijven.
Wat is jouw achtergrond?
Ik ben de afgelopen jaren raadslid geweest en duurzaamheid stond ook hoog op de agenda van mijn politieke partij. Als raadslid heb ik mij veel bezig gehouden met het sociaal domein en als wethouder heb ik duurzaamheid in mijn portefeuille. Voor mij is dat alsof de cirkel rond is want ik ben aan de universiteit van Wageningen afgestudeerd op het thema maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarin speelt duurzaamheid een belangrijke rol. Sowieso ademt Wageningen Universiteit duurzaamheid, dat was twintig jaar geleden ook al zo. Ik ben daar steeds verder van afgedwaald maar toen deze portefeuille voorbijkwam, heb ik die gekozen.
Wat wil je persoonlijk bereiken als het om duurzaamheid gaat?
Het is mijn persoonlijke ambitie om het thema duurzaamheid niet alleen van de techneuten te laten zijn. Het moet een thema zijn van alle inwoners. Iedereen moet erover nadenken. Welke rol heb ik? Wat kan ik betekenen? Bewustwording omzetten in actie, dat is mijn drijfveer. Vanuit mijn ervaring in het sociaal domein weet ik dat het heel belangrijk is om te kijken welke rol iemand kan spelen in de maatschappelijke opgave. Dat wil ik ook gaan doen in het thema duurzaamheid.
Hoe wil je dat gaan doen?
Ik ben als wethouder bezig met het proces en het resultaat. We hebben de regionale doelstellingen vertaald naar onze lokale ambities. Na de zomer gaan we die doelstellingen vastleggen en een voorstel doen voor het proces. Dat proces zal vooral inhouden dat we naar buiten moeten als gemeente. We moeten bedrijven, inwoners en verenigingen meenemen in de opgave die we hebben. Over hoe we dat gaan doen hebben we allerlei ideeën, vooral over wat we eerst gaan doen. Die ideeën moeten we gaan checken. Misschien komen er wel andere prioriteiten uit dan we zelf bedenken.
Vertel eens over de ideeën die jullie hebben.
We hebben in ieder geval het idee om de potentie van InnoFase verder uit te bouwen. Daar kun je de grootste slagen maken. Daarnaast hebben we het project ‘Winst uit je woning’ gehad, waarbij inwoners zelf zonnepanelen en isolatiemateriaal konden inkopen. Dat was heel succesvol. In ieder geval qua interesse, maar ook qua offerte-aanvragen.
Wat heeft het project ‘Winst uit je woning’ opgeleverd?
We kijken nu wat het resultaat is. Het project loopt sinds mei. We trekken hierin samen op met andere gemeenten. Intussen zijn veel offertes verwerkt en zijn er al contracten afgesloten. Op één punt waren we in ieder geval uniek. Een landelijke organisatie maakt een voorselectie van bedrijven waarvoor zij bepaalde criteria vaststellen, bijvoorbeeld voor de beste prijs-kwaliteitverhouding. We hebben erop ingezet lokale partijen extra punten te geven. Dat is geen garantie maar wij hadden het geluk dat beide bedrijven voor zowel zonnepanelen als isolatiematerialen uit Duiven komen.
Zijn inwoners van de gemeente Duiven veel bezig met duurzaamheid?
Geen enkele inwoner in de gemeente Duiven is hetzelfde en iedereen heeft zijn eigen afweging. Zelf onderscheid ik altijd drie groepen. Je hebt mensen die het vanuit maatschappelijke betrokkenheid doen; een betere wereld begint bij jezelf. Je hebt de wat meer berekenende mensen. Die maken een rekensom en als ze het kunnen terugverdienen en ze hebben de middelen, dan doen ze dat. De lastigste doelgroep zijn de mensen die er niet mee bezig zijn. Dat geldt eigenlijk voor alle gemeentelijke zaken. Die zijn bezig met gezin, werk en een verzetje op zijn tijd. Deze mensen kun je volgens mij heel goed aanspreken op dat het goed is voor de toekomst van je kinderen om bijvoorbeeld te investeren in energieneutrale woningen. Taal is daarbij heel belangrijk. Hoe vertel je het verhaal? Je kunt niet altijd hetzelfde vertellen want iedereen heeft zijn eigen drijfveer. Het is een zoektocht hoe je mensen motiveert en verleidt.
Wat is jouw verhaal?
Ik heb dus drie verhalen. In ieder geval ‘Een betere wereld begint bij jezelf’ en ‘Je bent een dief van je eigen portemonnee als je niet investeert in zonnepanelen’. Voor de laatste doelgroep heb ik de taal nog niet gevonden. Het is een heel belangrijke groep en een grote groep. Misschien wel de grootste.
Is die groep jouw grootste uitdaging?
De grootste uitdaging de komende jaren is om die groep mee te krijgen en aan te spreken. Hoe je dat doet, is een zoektocht. Als gemeentelijke organisatie willen wij het goede voorbeeld geven en we moeten een stimulerende rol spelen voor bedrijven. Er zit een heel belangrijke ruimtelijke vraag in de oplossing richting energieneutraliteit. Als het gaat om zonnepanelen en windmolens hebben wij een coördinerende rol.
Wat zijn jullie plannen voor wind- en zonne-energie?
Bedrijventerrein InnoFase is een energielandschap in wording en het idee bestaat om daar nog meer windmolens te plaatsen. Kortgeleden is er een zonnepark van meer dan 2,6 hectare aangelegd. Verder hebben we de luxe dat we in Duiven stadsverwarming hebben. De AVR verbrandt het afval en leidt het door naar de verwarming. Een groot aantal inwoners heeft het idee dat we er dan bijna zijn. Nog een paar woningen van het gas af en klaar is Kees. Dat is echter niet het geval.
En dan zijn er toch die doelstellingen.
Het moet, we hebben onszelf een taak gesteld. Je kunt elke vierkante meter in het buitengebied volleggen met zonnepanelen en als we in China zouden wonen zou dat heel makkelijk zijn. Maar je moet draagvlak hebben en mensen erin meenemen. Dat is de uitdaging. Een windmolen bouwen is niet ingewikkeld. De uitdaging is ervoor te zorgen dat inwoners overtuigd zijn dat dit soort ingrepen nodig zijn. Je zult de kennis en energie moeten gebruiken. Niemand wil het buitengebied helemaal vol zetten met windmolens. Dan komen veel mensen in opstand. Het landschap is de mensen lief. Overigens hebben we ook niet het idee om heel InnoFase vol te leggen met zonnepanelen. Het is de vraag of dat de meest rendabele investering is. Dat is een afweging en daar zijn we nog niet uit. Maar het is duidelijk dat daar kansen liggen.
Wat gaan jullie als eerste doen?
Onze eerste stap is onze ambitie vaststellen en we hebben ook nog een tussenambitie voor 2030, dat is voor elke gemeente hetzelfde. We zijn de afgelopen tijd heel druk geweest met berekeningen en hebben inzicht in de omvang van de opgave. Wij hebben wat ideeën gevormd en deze uitgangspunten gaan we vaststellen. Dan gaan we met de gemeenteraad bespreken hoe het proces eruit gaat zien. We hopen dat voor januari 2019 duidelijk te hebben en dan kunnen we de boer op.
Waar hoop jij over vier jaar te staan?
Ik hoop over vier jaar een grote groep inwoners, bedrijven en verenigingen aan de gang te hebben om in 2050 energieneutraal te zijn. Dat iedereen een steentje bijdraagt. Ik ben zelf een redelijke doener en van doen word je het gelukkigst. Ik hoop dat elke inwoner een stap zet naar een circulaire economie in 2050.
Wat doe je zelf?
Ik woon in een heel oud huis en we zijn de afgelopen zeven jaar continu aan het verbouwen geweest. Toen we daar gingen wonen, ben ik meteen pantoffels gaan kopen. Het was zand en daarop plavuizen. We kwamen daar in december en de ijsbloemen stonden op de ramen. Het was duidelijk dat er iets moest gebeuren. Langzaamaan zijn we aan het isoleren geslagen. Isolatie, spouw, vloerverwarming, dubbele beglazing, dakisolatie. De volgende stap is zonnepanelen, maar het geld is op. Dus we moeten nog even sparen. Verder ben ik opgegroeid met het idee dat weggooien zonde is. Dus als je iets opnieuw kunt gebruiken, doe je dat. Ik ben een fanatiek afvalscheider en een ontspuller. Als ik aan het wandelen ben, ruim ik hier en daar zwerfafval op en ik loop met pijn in mijn hart met de kinderen door de Action. Dan denk ik: wat moeten we ermee? Maar ze beleven er ook veel lol aan.
Hoe duurzaam vind je jezelf?
Ik adem groen. Maar je moet wel uitkijken dat je niet een continu schuldgevoel hebt. Ik ga volgende week naar Lissabon op vakantie. Daar kijk ik erg naar uit. Maar we gaan met z’n vijven met het vliegtuig. Als je gaat rekenen is dat verschrikkelijk voor het milieu. Toch ontzeg ik mezelf niet alles. Het is een worsteling maar ook een sport. Ik ben niet van het vingertje. Laten we kijken wat je wél kunt doen. Waar jij gelukkig van wordt. Je kunt zelf de eerste stap zetten. Welke stap dat ook is. Elke stap is meegenomen. Ik zie het als mijn uitdaging om mensen erbij te helpen nog een stap te zetten.
Halen jullie daarmee de doelstellingen?
Ik zeg niet meteen dat het hartstikke goed gaat lukken. Het is best ingewikkeld. 2050 is ver weg. Dat is ook het gevaar: dat mensen daarom niet in actie komen. Het is geen uitgemaakte zaak dat ik over vier jaar iedereen mee heb maar ik ga door. Ik laat me niet ontmoedigen. Het zou bijzonder zijn als ik na twee maanden al de moed in de schoenen had.
Verwacht je dat je burgers voldoende kunt meekrijgen?
Ik merk dat het iets is waar veel mensen mee bezig zijn. Ik kreeg gisteren nog een mailtje van iemand met een idee. Zolang dat soort mailtjes binnenkomen, gaat het goed. We hebben daar in de afgelopen periode een duidelijke slag in gemaakt, dat onze inwoners ons de weg wijzen in plaats van andersom. Maar het is nog geen vanzelfsprekendheid.
Van de sociale kant naar duurzaamheid, kun jij die slag maken?
Voor mij voelt het niet heel anders. Politiek is het meekrijgen van inwoners met ideeën en gebruikmaken van de energie en ideeën die er zijn. Dat maakt het voor mij niet heel veel uit op welk onderwerp dat is. Het helpt dat ik ben gevormd in Wageningen en dat het thema dicht bij me staat. Ik word snel enthousiast en duurzaamheid is heel breed. Ik word heel blij als ik mensen dingen zie doen. Zo’n hele zaal vol mensen die allemaal getriggerd zijn door ‘Winst uit je woning’. Zij kiezen ervoor om op een mooie zomeravond niet op het terras te zitten met een glas wijn maar naar een zaal te gaan en te luisteren naar de mogelijkheden. We kijken nu hoe we dat succes kunnen gebruiken als vliegwiel. Ik hoop dat er nog heel veel van dat soort avonden komen. Honderd van dat soort avonden, dan is het voor mij geslaagd.
Duiven: Gemma Tiedink (Lokaal Alternatief)
Gemma’s missie is gelukkige inwoners van de gemeente Duiven in een gelukkige regio De Liemers. Ze legt de focus op geluk, wil generaties met elkaar verbinden en ervoor zorgen dat inwoners meer invloed hebben. Met haar enthousiasme en frisse blik stimuleert zij inwoners actie te ondernemen door te benadrukken dat samen aan de slag zijn met het verduurzamen van je eigen leefomgeving gelukkig maakt en bijdraagt aan je persoonlijke ontwikkeling. Gemma Tiedink is getrouwd met Thierry en heeft drie dochters. In haar vrije tijd trekt ze er graag wandelend of fietsend op uit in haar vertrouwde regio om zich opnieuw te laten verrassen door het Liemerse landschap, de natuur en cultuur.
In de gemeente Duiven heeft zij in haar portefeuille:
– Duurzaamheid/circulaire economie
– Plattelandsontwikkeling
– Natuur en landschap
– Vrije tijdseconomie
– Evenementen
– Kunst en cultuur
Interview en tekst: @tefkevandijk