Interview I André Springveld: Wel kritisch blijven

In juni 2017 hebben zeventien gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen een contract gesloten voor de levering van elektriciteit voor de komende vijf tot twintig jaar. Afspraak is dat deze energie duurzaam wordt opgewekt met nieuwe projecten in de regio. Welke kansen liggen er en waar zitten eventuele knelpunten? We maken een ronde langs de duurzaamheidwethouders van de deelnemende gemeenten om ze te vragen naar hun ambities op het gebied van de energietransitie en de bijdrage die zij (concreet) denken te leveren in de komende vier jaar. In Druten spreken we duurzaamheidswethouder André Springveld van Dorpslijst Puiflijk / Druten-Zuid.

Hoe staat het ervoor met de duurzaamheidsplannen in Druten?

Het afgelopen jaar hebben we een paar avonden georganiseerd met belangstellenden en belanghebbenden. Ook zijn er al veel aanvragen ingediend voor zonneparken. Naar aanleiding van die avonden en de initiatieven hebben we een Routekaart opgesteld. In deze Routekaart staat beschreven wat we wanneer gaan doen. Onlangs hebben we als college deze Routekaart vastgesteld. Aan de plannen zitten financiële consequenties en deze verwerken we in de begroting. De Routekaart en de begroting moeten beide nog worden vastgesteld door de gemeenteraad.

Wat zijn de voorlopige plannen van het college?

We willen als gemeente in 2040 energieneutraal zijn.

Niet in 2050?

Wij hebben gezamenlijk besloten dat we in 2040 al energieneutraal willen zijn.

Zijn er ook initiatieven voor windmolens?

De coalitie is de eerste vier jaar nog een beetje terughoudend wat betreft windmolens. We gaan wel kijken en onderzoeken wat er mogelijk is en wat de consequenties zijn. Maar de eerste vier jaar nemen we geen onomkeerbare besluiten voor windmolens.

Dat staat nu al vast?

Je merkt in de raad dat er constant sprake is van realisme en bijstelling. Dus of er de komende vier jaar helemaal niets gebeurt met windmolens, durf ik niet te zeggen.

Hoe denk je dat de raad reageert op de Routekaart?

Ik denk dat de raad positief reageert op de Routekaart. Er staat bijvoorbeeld in dat alle gemeentelijke gebouwen energieneutraal worden. Dat doen we onder meer door deze van zonnepanelen te voorzien. We zijn al afvalscheidingskampioen van Nederland, met het laagste percentage kilo’s restafval. Dat doen we heel goed. Verder hebben we meerdere aanvragen voor zonneparken. Ik hoop dat we daarmee kunnen beginnen. Die initiatieven komen van verschillende kanten; van bedrijven, burgers en agrariërs. Eén van die initiatieven is zonnepanelen op het water bij Uivermeertjes in Deest. Dat is zo’n groot park dat we daarmee voor de komende jaren voldoen aan de opdracht die er ligt.

En wat wil je verder gaan doen?

We willen verder inzetten op het isoleren van woningen. We gaan ervoor zorgen dat het Energieloket in de verschillende dorpen op locatie spreekuur houdt. We kijken hoe we het leggen van zonnepanelen op de daken kunnen stimuleren en we hebben een duurzaamheidslening die ook is uitgebreid voor nieuwbouw. Mensen die energieneutraal willen bouwen kunnen bij ons een bedrag lenen waardoor ze het makkelijker financieel rond kunnen krijgen.

Leeft duurzaamheid in Druten?

Het leeft hier wel, maar nog niet bij iedereen. We hoeven ook niet koploper te zijn. We moeten vooral doen wat we kunnen doen.

Jullie willen niet vernieuwen?

Natuurlijk willen we wel vernieuwen. We volgen de innovaties dan ook op de voet. Kijk bijvoorbeeld naar de ontwikkelingen in IJzendoorn. Zonnepanelen in de uiterwaarden en tulpwindmolens bij de kribben van de rivier. Die tulpwindmolens zijn 65 meter lager dan de gebruikelijke turbines. Daardoor heb je minder horizonvervuiling en minder trillingen. Dat lijkt me fantastisch.

Geen gewone windmolens dus?

Ik zeg niet dat we niets moeten doen met windmolens. Wat ik vooral belangrijk vind is dat we de ontwikkelingen volgen. Daarnaast zijn we al met onze buurgemeenten Beuningen en Wijchen in gesprek over samenwerking op dit gebied. Dat gaan we ook doen met West Maas en Waal.

Windmolens samen met Wijchen?

Wijchen en Druten hebben samen één ambtelijke organisatie dus intensief overleg is er al. Een logische plek voor windmolens is vaak in het buitengebied aan de rand van de gemeentegrens. Waarom zou je dan niet samen kijken naar een goede plek voor meerdere gemeenten tegelijk. Voor windmolens kunnen we bijvoorbeeld kijken naar de strook ten zuiden van de Maas- en Waalweg. Daar zijn ook geïnteresseerde initiatiefnemers.

Dat klinkt behoorlijk concreet.

Klopt. Maar we gaan eerst kijken of we verder vorm kunnen geven aan de initiatieven voor zonnepanelen. Daar ligt op dit moment de prioriteit. Ik wil het goed geregeld hebben. Ik zoek ook naar mogelijkheden om omwonenden die er misschien hinder van ondervinden, juist mee te laten profiteren.

Participatie van burgers is belangrijk?

Ik vind participatie heel belangrijk. Daarom hebben we voorafgaand aan de Routekaart ook twee bijeenkomsten georganiseerd met belanghebbenden en belangstellenden. Wat willen zij wel en wat willen zij niet. Daarnaast vind ik het belangrijk dat inwoners kunnen participeren in de initiatieven. Dan hebben ze niet alleen de lasten, maar ook de lusten. Ook zie ik het als onze taak om de inwoners goed voor te lichten over de initiatieven waar we mee aan de slag gaan.

Ga je het halen om in 2040 energieneutraal te zijn?

We gaan ervoor! Als ik alle initiatieven die er nu zijn, meteen doorvoer, zijn we nu al energieneutraal als gemeente. Dan wekken we meer op dan dat we met z’n allen gebruiken. Maar dan staan er tien of elf windmolens en ligt er 110 hectare zonnepark.

Van wie zijn al die initiatieven?

Die initiatieven komen van inwoners, bedrijven en ook van agrariërs die te veel land hebben of land hebben waar alleen slecht gras groeit en die voor duurzaam gaan. Zij willen daar zonnepanelen aanleggen en energieneutraal boeren of dit zien als een stukje inkomensondersteuning. Wij gaan de initiatieven eerst uitwerken en kijken of het allemaal mogelijk is.

Jij wil persoonlijk liever wachten.

Innovatie gaat snel. We kunnen de komende vier jaar al ons geld erin stoppen en dan zijn we energieneutraal. Maar dan hebben we allemaal een Nokia 6300 zoals we die vroeger hadden. Daar kon je alleen mee bellen.

Dan doe je liever niets?

We gaan wel wat doen. Maar we doen het gefaseerd. Je moet zo’n telefoon kopen om een nieuwe telefoon te kunnen ontwikkelen. Wij gaan dus wel beginnen, maar we gaan niet in een keer met alles aan de slag. Op het gebied van zonnepanelen is het rendement in het laatste jaar 50 procent verbeterd. Kijk eens wat dat inhoudt qua oppervlakte. Ook windmolens worden steeds efficiënter en geven steeds meer rendement. En warmte en koude is ook een mogelijkheid voor energieopwekking. Daar moet je ook naar kijken.

Wanneer ga je over tot actie, is dat moment lastig te bepalen?

Het is lastig om te beslissen wanneer je wat doet, maar je moet wel beginnen. We doen hiervoor een voorstel in de Routekaart. Het is aan de gemeenteraad om uiteindelijk te beslissen wanneer we wat gaan doen. Zij moeten de Routekaart en de begroting nog vaststellen.

Verwacht je daar problemen?

Ik hoop dat de raad instemt met de Routekaart en de begroting. Het geld is er, de initiatieven zijn er. Deze moeten alleen nog uitgewerkt worden. Wat zijn de gevolgen? Hoe kunnen we het organiseren? Wie krijgt de opbrengst? Hoe zit het met de veiligheid en de vuiligheid? Hoe compenseren we partijen? Hoe gaan we met dat alles om?

Wat wil je over vier jaar hebben bereikt?

Ik hoop dat er in onze gemeente over vier jaar een aantal zonneparken liggen. En persoonlijk zou ik het heel mooi vinden als er een gedragen plan ligt voor één tot drie windmolens die we in samenwerking met andere gemeenten plaatsen.

En verder?

Over vier jaar moeten onze gemeentelijke gebouwen volledig duurzaam zijn. Ik wil het aantal daken waarop zonnepanelen liggen minimaal verdubbeld zien. Voor verwarming is het nog wat moeilijker. De warmtepomp kan hier en daar worden gebruikt. Maar die pomp is erg duur en brengt de nodige problemen met zich mee, zoals geluidsoverlast en plaatsing. Daar zit nog wel wat ontwikkeling in.

Die warmtevisie is er ook nog.

Klopt. In Deest is een wijk waar het grootste deel van de woningen in het bezit is van de woningcorporatie. Die wil graag innoveren in deze wijk. Ze halen wat woningen weg en voegen wat woningen samen. Ik wil van die wijk graag een voorbeeldwijk maken en dus kijken of we er een gasloze wijk van kunnen maken. Er zit warmte producerende industrie in Deest en er is water. We gaan dus kijken wat de mogelijkheden zijn.

Een voorbeeldwijk in Deest. Toch ergens vooroplopen?

Deest loopt dan voor. Misschien wordt het wel de mooiste en meest duurzame wijk van Nederland. Deze wijk kan dan meteen als pilot dienen. We kunnen kijken wat wel goed is en wat niet en daarop voortborduren. Hoe ga je om met de inwoner, de belegger en de energiemaatschappij?

Hoe wil je burgers erbij betrekken?

De betrokkenheid van inwoners vind ik heel belangrijk. Zij moeten mee kunnen denken maar ook mee kunnen profiteren. Ze moeten er iets aan overhouden. Je kunt het nooit iedereen naar de zin maken. Maar we kunnen hen wel tegemoetkomen en er een gezamenlijk project van maken. Dat kan door met die mensen te praten of ze aandeelhouder te maken van het project. Het zijn hun molens, het is hun park, het is hun duurzame wijk.

Hoe zie je de rol van de gemeente?

De gemeente is daarin initiërend en stimulerend. We kunnen het financieel niet trekken maar daar zijn andere partijen voor. Wij moeten alle partijen bij elkaar brengen en faciliteren en we moeten zorgen voor goede communicatie richting de inwoners.

Waarom ben jij wethouder duurzaamheid geworden?

Ik ben wethouder van duurzaamheid geworden omdat ik het een heel belangrijk onderwerp vind. Voordat ik wethouder werd, heb ik me beziggehouden met auto’s, mobiliteit, aardgas en groen gas rijden. Dat heeft ook allemaal te maken met duurzaamheid. Ik wil graag iets overlaten voor de kinderen, maar wel op een verstandige en dus gefaseerde manier.

Je bent kritisch.

Natuurlijk ben ik kritisch. Zoals ik al eerder aangaf, vind ik het belangrijk om de ontwikkelingen af te wachten. Die gaan heel snel. Daarnaast heb ik in mijn loopbaan veel mogen reizen. Als ik dan zie wat in andere landen of werelddelen gebeurt, denk ik soms dat wij bezig zijn om voor 95% van de kosten de laatste 5% te halen. Terwijl in andere delen van de wereld voor 5% van de kosten 95% winst kan worden gehaald. Zijn we dan goed bezig?

We zijn lokaal goed bezig.

Dat is een dilemma. Aan de ene kant vind ik het prima dat Nederland tot de koplopers hoort. Als wij dat niet doen, gebeurt er ook niks. Hopelijk trekken we andere landen hierin mee. Maar de vraag is: in welke mate wij dit moeten doen? Wat is economisch nog verantwoord? Het is prachtig als we het allemaal doen. Maar we moeten er ook voor zorgen dat we geld overhouden om te investeren in bijvoorbeeld de kwaliteit van ons onderwijs of in de zorg? Je moet er dus wel kritisch naar blijven kijken.

Wat doe je zelf aan duurzaamheid?

Ik vind het stimuleren van het aanleggen van zonnepanelen op daken geweldig. Dat is snel en makkelijk. Ik heb ze ook besteld. Ik heb een rieten dak en daarop kunnen geen zonnepanelen, maar op de garage komen ze wel. Dat kon al eerder, maar toen stonden er flink wat bomen in de weg. Wat is dan duurzamer? Die bomen omhakken en zonnepanelen erop Of die bomen laten staan? Nu was er een boom omgewaaid, dus toen hebben we doorgezet.

Druten: André Springveld (Dorpslijst Puiflijk/Druten-Zuid)

André Springveld is nu twee jaar wethouder in de gemeente Druten. Eerder was hij commissielid en vervolgens meer dan twaalf jaar actief als raadslid in de gemeentelijke politiek, namens de Samenwerkende Dorpslijsten. Op de site van zijn partij Dorpslijst Puiflijk / Druten-Zuid zegt hij: “Ik zet mij graag in voor het realiseren van optimaal wonen, een goed ondernemersklimaat, ontwikkeling van recreatie en duurzaamheid.”

In Druten heeft hij in zijn portefeuille:
– Wonen, ondernemen en recreëren
– Vergunningverlening
– Duurzaamheid en milieu
– Monumenten
– Mobiliteit en doelgroepenverkeer

Interview en tekst: @tefkevandijk