Gelderse gemeenteraden nu aan zet voor schone elektriciteitsproductie in eigen streek

Dit bericht is ingezonden door Jody van Ittersum en John Hontelez (vertegenwoordigers energiecoöperaties Arnhem-Nijmegen) voor de Meningen pagina van de Gelderlander over RESsen en energiecoöperaties.

Het beperken van de opwarming van de aarde is een van de belangrijkste uitdagingen van de mensheid. Hier is geen hoop op een vaccin; hier moeten mensen op heel veel fronten aan de slag. Wereldwijd zijn afspraken gemaakt om de broeikasgasuitstoot te verminderen. Energie besparen en schone energieopwekking zijn daarbij essentieel.

Zes Gelderse regio’s hebben het afgelopen jaar een “regionale energiestrategie” opgesteld (een RES).  In de regio Arnhem-Nijmegen is die begin maart naar de gemeenteraden gestuurd, de RESsen van de andere regio’s zullen spoedig volgen. De zes regioplannen maken deel uit van een landelijke operatie om tegen 2030 in Nederland 49% minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. Groene elektriciteit wordt daarbij steeds belangrijker, ook voor de elektrische auto’s, de productie van waterstof en nieuwe vormen van warmteproductie. De komende maanden moeten dus alle Gelderse gemeenteraden hun goedkeuring geven aan een flinke uitbreiding van het aantal windmolens en zonnepanelen (op daken en in velden) in hun regio’s.

Windmolens en zonnevelden zijn voor de één tekens van hoop, vooruitgang of een nieuwe broodwinning, anderen hebben twijfels. In het landschap nemen zonnevelden ruimte in, windmolens vallen op en zijn niet geluidloos. Maar we hebben niet echt een keus. Als we niet voortvarend aan de slag gaan kunnen grote delen van de wereld nog deze eeuw voor de mens onleefbaar worden. Naast het isoleren van bestaande huizen en gebouwen, het energie-neutraal bouwen van nieuwe, het verminderen van de uitstoot van veeteelt, verkeer en industrie, zullen we elektriciteit moeten produceren zonder uitstoot van broeikasgassen.

Dat wordt energie produceren in wijken, langs snelwegen, bij industrieterreinen, op boerenland. Daarbij is het heel belangrijk dat omwonenden en de lokale samenleving erbij betrokken zijn. Zodat de keuzes voor locaties samen gemaakt en gesteund worden, zodat de werkgelegenheid en de opbrengsten lokaal zijn, zodat een samenhangend toekomstplan tot stand komt.

Een begin is al gemaakt in Gelderland. Met name zijn er projecten opgezet en uitgevoerd door lokale energiecoöperaties. Zoals het windpark Nijmegen-Betuwe aan de A15 en het zonnepark dat onder die molens in aanbouw is. Dat laatste wordt door lokale aannemers gebouwd. Het windpark wordt door 1.013 Nijmegenaren gefinancierd, de opbrengst gaat naar hen, naar een omgevingsfonds en naar een fonds voor lokale energieprojecten. Voor het zonnepark wordt de inschrijving spoedig geopend. In andere gemeentes zijn zonnepanelen op daken en in velden, in Lingewaard zelfs een drijvend zonnepark, georganiseerd door zulke coöperaties, met geld van hun leden. Bij Arnhem worden momenteel drie coöperatieve windmolens gebouwd, in Beuningen wordt verder gewerkt aan het optimaliseren van de plannen voor vier zonnevelden van 10 ha en een vijftal windturbines.

Energiecoöperaties zijn de afgelopen jaren in vrijwel alle gemeenten opgericht, door groepen burgers die hun kennis, enthousiasme en vrije tijd bundelen om projecten te ontwikkelen, die met omwonenden, gemeenten en belanghebbenden te bespreken, en er zelf ook geld in steken. Er zijn er meer dan honderd in onze provincie! Zij zijn een belangrijk vehikel voor de lokale energietransities. Een bondgenoot voor gemeenten die hun steentje bijdragen aan een groene toekomst gebaseerd op lokaal initiatief. Wij roepen de gemeenten op de regionale energiestrategieën die nu voorliggen actief op te pakken.  We adviseren gemeenten dat projecten samen met energiecoöperaties en andere burgerinitiatieven worden ontwikkeld. Dit kan bijvoorbeeld door ‘maatschappelijk tenderen’ .  Door financiële participatie en omgevingsfondsen vooraf mee te nemen in de projectomschrijving (zodat de opbrengst van de projecten zoveel mogelijk lokaal terecht komt) zorgen we ervoor dat de omwenteling er een is van, voor en door de gemeenschap.

Jody van Ittersum en John Hontelez, lokaal vertegenwoordigers energiecoöperaties Arnhem-Nijmegen.