Energiecoöperaties denken mee over conceptbod
Uiterlijk 1 juni 2020 dient onze regio Arnhem – Nijmegen een conceptbod voor haar Regionale EnergieStrategie in bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Het is een bod van de gezamenlijke overheden in de regio (gemeenten, waterschappen, provincie en Alliander) aan het Rijk om doelstellingen in het Klimaatakkoord voor 2030 te gaan halen. Het conceptbod bevat twee onderwerpen: grootschalige duurzame energie opwek op land (zon en wind) en warmte. Lokale energiecoöperaties zijn betrokken bij de RES en zetten zich in voor participatie, lokaal eigendom en een goede positie van lokale (burger)energie-initiatieven.
Proces naar het conceptbod
Het is een proces onder hoge druk. In ruim een jaar moet het conceptbod van zestien gemeentes, drie waterschappen, de provincie en Alliander er liggen. In het proces met zogenaamde ruimte- en thema ateliers, wordt met belanghebbenden in de regio van gedachten gewisseld wat logische plekken zijn voor de grootschalige opwek (zon en wind) en koppelkansen met andere functies. De Regionale Structuur Warmte (RSW) gaat over het verdelingsvraagstuk van warmte. Het brengt grofweg de vraag naar, het aanbod aan en de infrastructuur van -grootschalige- warmtebronnen in kaart. En denkt na over een logische manier van verdelen. Meer hierover lees je in de laatste nieuwsbrief van de RES.
RES en de energiecoöperaties
De gezamenlijke energiecoöperaties uit onze regio zijn betrokken bij het proces. Maar belangrijker, de regionale energiecoöperaties zijn en willen betrokken zijn bij de uitvoering van duurzame energieprojecten. De energiecoöperaties en hun vertegenwoordigers in onze regio zetten zich in voor:
· Lokale, duurzame energie van, door en met burgers uit de regio
· Invulling participatie & lokaal eigenaarschap zoals in Klimaatakkoord staat
· Sterke en toekomstbestendige energiecoöperaties
· Een echt regionale aanpak met regionale meerwaarde
· Dat doen we samen met andere lokale partners, zoals de Gelderse Natuur en Milieufederatie, gemeenten en andere lokale overheden.
Wij gaven deze pitch vanuit de energiecoöperaties bij de recente ruimteateliers van de Regionale Energiestrategie.
Meerwaarde lokale betrokkenheid en lokaal eigendom
De meerwaarde van lokale betrokkenheid en eigendom is veel meer dan draagvlak en acceptatie of een financiële participatiekwestie. Door lokale energieprojecten – vanaf het begin – vorm te geven met lokale partners wordt het project rijker voor de regio. Lokale partijen, zoals energiecoöperaties, denken per definitie vanuit lokaal perspectief, veel meer dan projectontwikkelaars van buiten de gemeente / regio. De mensen van onze energiecoöperaties zoeken samenwerkingen, verbindingen en zorgen voor lokale verankering van projecten.
Bij energiecoöperaties is veel kennis en ervaring met lokale duurzame energieprojecten en het betrekken van inwoners. Ze kunnen zorgen voor contacten met en vaak ook mobilisatie van de omgeving (veel meer dan een projectontwikkelaar ‘uit den vreemde’). Als lokale partijen energiecoöperaties (deels) eigenaar zijn van een project, blijft het financieel rendement en het zeggenschap in de gemeente en de regio.
Projecten met lokale verbindingen waarbij lokale kansen worden gepakt, passen vanzelfsprekend beter in de lokale context. De samenwerkingen die mooie lokale projecten opleveren zijn een inspiratie en startpunt van meer projecten. Anderzijds, projecten zonder lokale betrokkenheid zullen eerder zorgen voor negatieve beeldvorming en zouden weleens kunnen leiden tot (nog meer) rem op de energietransitie.
Van proces naar praktijk
Dit sluit goed aan bij de regionale RES-motto’s van de regio Arnhem-Nijmegen: “Van, voor en door de regio” en “Samen met de samenleving”. De uitdaging voor de komende tijd is om deze motto’s en ambities ook in beleid te borgen en in de praktijk te gaan brengen.
Meer weten? Lees verder of kom naar de RES achterbanbijeenkomst op 11 februari.
Wat is de Regionale Energie Strategie (RES)?
“De RES is een document waarin elke regio beschrijft welke energiedoelstellingen zij zal halen en op welke termijn. En welke aanpak/strategie de regio hanteert om deze energiedoelstellingen te bepalen en te halen.” (https://www.regionale-energiestrategie.nl/default.aspx) Het document wordt in de vorm van een ‘bod’ aangeboden door de regio’s aan het Rijk. Eerst in concept (1 juni 2020), daarna definitief (medio 2021).
Hoe ziet het conceptbod RES eruit?
De RES levert twee basisproducten, die ook onderdeel zijn van het conceptbod:
1. Een regionaal bod voor de grootschalige opwekking van duurzame elektriciteit (o.a windturbines en zonnevelden) en de benodigde infrastructuur hiervoor. De RES geeft daarbij zoekgebieden voor de opwekking van duurzame opwekking elektriciteit op een kaart, met daarin wel concrete aantallen en opbrengst in TJ’s/kWh. De opties worden daarbij dus nog niet specifiek ingetekend, maar de RES geeft aan waar vanuit de technische, ruimtelijke, juridische potentie en vanuit maatschappelijk als meest kansrijk geziene zoekgebieden zijn voor de verschillende opwekkingsmogelijkheden.
2. De Regionale Structuur Warmte (RSW) c.q. het inzichtelijk maken van beschikbare warmtebronnen (onder andere aquathermie, restwarmte, hernieuwbaar gas en geothermie) en de verdeling hiervan, inclusief inzicht in de hiervoor benodigde infrastructuur. We nemen hierbij de potentiestudies oppervlaktewater van de waterschappen mee. (Bron: Startnotitie RES Arnhem-Nijmegen, 2019)
Hoe wordt de RES regio Arnhem-Nijmegen opgesteld?
De RES organisatie heeft het traject samengevat in deze infographic.
Januari 2020
Ineke de Jong en Irma Corten
ineke@wiek-ii.nl / irma.corten@rijnenijsselenergie.nl
In de rol van vertegenwoordigers energiecoöperaties regio Arnhem-Nijmegen in het RES-proces