In juni 2021 hebben 16 gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen een regionale energiestrategie aangenomen (RES 1.0. Arnhem-Nijmegen). Het doel is om in uiterlijk 2030 1,62 TWh per jaar lokaal op te wekken met grootschalige zon en wind. Dit als bijdrage aan het nationale Klimaatakkoord om in 2030 de uitstoot van CO₂ met minstens 49% te verminderen. Minder dan de helft van de regionale ambitie is op dit moment gerealiseerd of concreet in voorbereiding. Er moet dus nog veel gebeuren. Inwoners spelen een belangrijke rol.
Overzicht opwek energiecoöperaties
Op de lokale opwek van duurzame energie drukken energiecoöperaties een steeds groter stempel. Een overzicht van projecten die energiecoöperaties in de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen hebben gerealiseerd, in de pijplijn hebben of momenteel uitwerken vind je hieronder. Alles bij elkaar is het al een flinke bijdrage aan de energietransitie in de regio.
Streven: 50% van opwek in lokaal eigendom
Nationaal en in deze regio is het streven afgesproken dat minstens 50% van de opwek in lokaal eigendom komt. Daarmee wordt de betrokkenheid van de bevolking gestimuleerd en de kans op lokale acceptatie vergroot. Ook helpt het mee aan de juiste inpassing en koppeling met andere wensen en belangen en biedt het kansen aan het lokale bedrijfsleven. Lokaal eigendom bevordert zo lokale inzichten, kansen en inkomsten. Maatschappelijke tenders kunnen helpen om deze lokale dimensie te realiseren. Energiecoöperaties zijn niet het enige, maar wel een belangrijk vehikel om deze participatie te waarborgen, vorm te geven en tegelijkertijd de lokale economie een boost te geven.
Bij ruim de helft van energieprojecten zijn coöperaties betrokken
In regio Arnhem-Nijmegen doen de energiecoöperaties het niet slecht. Het overzicht laat zien dat 21% van de huidige productie door energiecoöperaties geleverd wordt. Bij 54%, dus ruim de helft, van de projecten die momenteel in aanbouw zijn of waarvoor vergunningen zijn verleend, zijn coöperaties leidend of betrokken. Samen met de ideeën die de energiecoöperaties aan het uitwerken zijn staan deze voor 29% van het totale streven van de RES in deze regio.
Dat is al heel wat, maar nog lang niet genoeg. Er is steeds meer weerstand tegen windmolens en zonneparken onder burgers in verschillende gemeenten. Dat is deels omdat ze vinden dat er over hun hoofden over deze zaken wordt beslist. Energiecoöperaties zijn beter in staat dan commerciële partijen om dergelijke projecten samen met de omwonenden te ontwikkelen, ze erbij te betrekken en ze er ook van mee te laten profiteren.
Nog onvoldoende aandacht
Bij de ambtelijke leiding van het RES-proces heeft de doelstelling minimaal 50% lokaal eigendom tot nu toe onvoldoende aandacht gekregen. Dat moet veranderen, met name in concrete zin. Energiecoöperaties zijn in principe vrijwilligersorganisaties die ondersteuning goed kunnen gebruiken. Dat begint met een positieve grondhouding, met het betrekken bij besluitvormingsprocessen, met het samenwerken in de planning van projecten, bij budget voor ondersteuning, etc. Als dat goed gaat, worden de cijfers in dit overzicht, in haar toekomstige versies, steeds rooskleuriger.
Reageren?
De gegevens in het overzicht zijn afkomstig van, of goedgekeurd door, energiecoöperaties in de regio. Er is geen garantie dat ze volledig zijn. Dit overzicht zal bijgewerkt worden wanneer daar aanleiding toe is. Wil je reageren? Stuur ons een bericht.
John Hontelez, vertegenwoordiger energiecoöperaties RES Arnhem-Nijmegen